Marka yönetimi üzerine konuşurken zaman zaman tek çeşit marka olduğu yanılgısına düşebiliriz. Aslında marka yönetimini, yönetilen markanın çeşidi noktasında ele almak gerekir. Markalar işlevleri, hedef kitleleri, kapsamı, faaliyet konuları bakımından incelendiğinde çok farklı türlere ve alt türlere ayrılmaktadır.
Bu makalede markaların kaça ayrıldığı, marka çeşitlerinin ne olduğu ve farklı türdeki markaların birbirinden nasıl ayrıldığını örnekleriyle beraber ele alacağız.
Kişi Markaları
Bireysel markalar olarak da adlandırmamız mümkün. Kişi markaları genel olarak, bir kişinin kendisini çeşitli medya kanalları üzerinden tanıtıp, yaptığı faaliyetleri “satabildiği” marka türüdür. Bu tür markaların işletme modeli ve ticari yönü zayıftır.
Kariyer koçları, yazarlar, konuşmacılar, eğitmenler, pazarlamacılar, proje yöneticileri, aktivistler, haberciler vb. bu gruba dahildir.
Ürün Markaları
Ambalajlı tüketim ürünlerine (consumerpackagedgoods) ait markalar ürün markaları grubuna girer. Bu markaları tüketicinin belli ihtiyaçlarını karşılayacak hızlı tüketim malları olarak tanımlamak mümkün.
Ace, Ariel, Head&Shoulders, Gilette, Oral-B, Rejoice, Braun.
Hizmet Markaları
Hizmet sektörüne ait markalardır. Turizm ve konaklama, ulaşım, üniversiteler, müzeler ve ören yerleri, eğlence merkezleri, stadyumlar, finansal hizmetler, sağlık merkezleri ve daha birçok alt gruba ayırabiliriz.
Visa, Master Card, Ritz Carlton, Hilton, Türk Hava Yolları, Sabancı Müzesi, Dünya Göz Hastanesi, Koç Üniversitesi.
İşletme Markaları
Ürün ve hizmetlerin haricinde bir işletmenin kendi markasını ön plana aldığı markalardır.
Ford, Siemens, McDonalds, IBM, ING, FedEx.
Kar Amacı Gütmeyen Markalar
Toplumsal bir amaç doğrultusunda var olmuş, ticari faaliyet göstermeyen markalardır.
Kızılay, Yeşilay, TEMA, Sigarayla Savaşanlar Derneği.
İmaj Markaları
Tüketicinin zihninde spesifik bir algı oluşturarak değer yaratan markalardır. Belirli gıda, içki ve moda markaları bu gruptadır. Kullanıcılarının bu tarz markaları tüketerek kendilerini farklılaştırmak istedikleri markalar imaj markalarıdır. Statü sembolü markalar olarak da nitelendirilebilir.
Lüks Markaları
İmaj markalarından farklıdır. Lüks markaların tüketicileri, kendilerini toplumsal anlamda ifade etme, statü gösterme, gösteriş yapma derdinde değildir. Lüks markalar az sayıda ve nadir olma niteliği taşıyan son derece kıymetli üretimler yapar. Paralel olarak, bu tarz markaların ulaştığı kitle de son derece sınırlıdır.
Rolex, Ralph Lauren,Rolls Royce, Gucci, Chanel, Louis Vuitton.
Yer Markaları
Diğer adı şehir veya destinasyon markası. Bir şehrin veya bölgenin dünyadaki bilinirliğini artıracak her türlü çalışma neticesinde yer markaları meydana gelir. Yer markalarının nihai amacı belirli bölgeyi belirli fikirler/duygularla bağdaştırmaktır. Turistleri, yatırımcıları, iş adamlarını, emlak satın alıcılarını bölgeye çekmek için yapılan uygulamalardır. Bu şehirler kendilerini bir sloganla özetlerler.
1. Las Vegas: “ Vegas’ta yaşanan Vegas’ta kalır”
2. New York: “Hiç uyumayan şehir”
3. JimThorpe: “Amerika’nın İsviçresi”
4. Bükreş: “Doğu Avrupa’nın Paris’i”
5. Nashville: “Müzik şehri”
6. İstanbul: “Medeniyetlerin buluşma noktası”
7. Roma: “Aşk şehri”
Ulus Markaları
Yer markalarının daha kapsamlı halidir. Topyekün bir ülkenin dünyadaki algısı ve saygınlığı üzerine yapılan çalışmaların bütünüdür. Ülkelerin yönetimi, toplumu, ihracatı, turizmi, kültür mirası, yatırım ve göç politikası üzerine pozitif algı yaratma çalışmaları yürütülür. Türkiye Cumhuriyeti de son beş yıldır çok yoğun marka yatırımları yapmaktadır.
Dünyanın En Büyük 10 Ulus Markası:
1. ABD
2. Almanya
3. Birleşik Krallık
4. Fransa
5. Kanada
6. Japonya
7. İtalya
8. İsviçre
9. Avustralya
10. İsveç
Ünlü Markaları
Ünlülerin ürün lisanslama, marka elçiliği, reklamlar gibi yöntemleri kullanarak isimlerini ticari anlamda kullanabildikleri alandır. Markalar, şirketler, kar amacı gütmeyen kuruluşların sıkça başvurduğu ünlülerin sosyal statüleri ve ünlerinden faydalandıkları markalardır.
Aktivist Markaları
Bir amaç uğruna yaptıkları mücadele ile tüketicilerin aklında kalan markalardır. Bu sebeple amaç markları olarak adlandırmak da mümkündür. Genellikle kar amacı gütmeyen markalar gibi ticari yönleri en azından ağır basmayan markalardır. Kar amacı gütmeyen markalardan farkı daha eylemsel olmaları ve konvansiyonel olmayan yöntemler kullanmalarıdır.
Greenpeace, Femen, PETA, HAYTAP, Not For Sale Campaign.
Marka pazarlaması ve yönetimi hakkında daha fazlasını öğrenmek için tıklayınız. Soru ve görüşlerinizi info@b4mind.com adresinden veya alttaki yorum kısmından bize iletebilirsiniz.
