Marka Arketipine Giriş
Bir şeyler almak için para vermek gibi işlemsel ilişkimiz olan tüm markalar aslında birer işletmeler olmasına rağmen, bazı markalar için bağlantı, sadakat ve bazı durumlarda sevgi hissediyoruz. En sevilen markalar, kitleleriyle çoğu markadan daha derin bir düzeyde bağlantı kurar ve özgün bir marka amacına sahip olanlar genellikle kalpleri yakalar. Markalar bunu uyandırdığı duyguları temsil eden bir arketip ile sağlarlar.
Arketip tabanlı bir marka stratejisi, yalnızca markanın kişiliğini, niteliklerini ve inançlarını öne çıkarmakla kalmaz, aynı zamanda onlara insan formu da verir. Marka, görünüşü, davranışları ve konuşması hakkında bilgi veren net bir kişiliğe sahip bir karakter haline gelir. Bu, markanın anlaşılmasını kolaylaştırır ve stratejiyi daha uygulanabilir hale getirir, tüm çıktıları etkiler ve yürütme ve uygulama boyunca daha güçlü tutarlılık sağlar.
Tanımlanan Marka Arketipleri
Ünlü psikolog Carl Jung, insanların karmaşık kavramları daha kolay anlamak için sembolizmi kullanarak teorileştirdi. Jung araştırmasının bir sonucu olarak şunları söyledi: “Efsanelerin bileşenleri olarak ve aynı zamanda bilinçdışının bireysel ürünleri olarak dünyanın her yerinde pratik olarak ortaya çıkan kolektif bir doğanın formları veya imgeleri vardır.”
Bu çalışmada Jung, insanlar için tüm zaman boyunca, daha iyi anlamaya giden belirli yolların hem tanınabilir olduğunu hem de zamansız kaldığını savundu. Daha iyi anlamaya giden bu yolların kategorize edilmesi gerektiğini savundu. Dahası, bu kategoriler, markalar söz konusu olduğunda müşteriler ve müşteri kitlelerini tanımlamak isteyen şirketler tarafından kolayca anlaşılan sergilenen kişilik özellikleri arketipler olarak isimlendirdi. Bu arketipler ruhlarımıza damgalanmış ve fiziksel olarak işlenmiştir.
Doğru bir şekilde tanımlandığında, marka arketipleri markaların kişiliğini yansıtır ve kişilik tipini belirli müşteri personeli ile daha uyumlu hale getirmeye hizmet eder. Marka için geçerli olduğu üzere, bu arketip fikri oldukça evrenseldir ve özellikle ekiplerinin çabalarına odaklanmak isteyen marka yöneticileri için bir yönlendirme aracı olarak özellikle etkili olabilir.
Masum, herkes, kahraman, kanunsuz, kâşif, yaratıcı, hükümdar, sihirbaz, sevgili, bakıcı, soytarı ve bilge olmak üzere on iki tane marka arketipi vardır. Birkaç örneğe bir göz atalım:
- Masum: Mutluluk, iyilik, iyimserlik, güvenlik, romantizm ve gençlik sergiler. Örnek markalar şunları içerir: Coca-Cola, Nintendo Wii, Dove
- Herkes: Bağlantı ve aidiyet arar; destekleyici, sadık ve gerçekçi olarak kabul edilmektedir. Örnek markalar şunları içerir: IKEA, Home Depot, eBay
- Kahraman: Dünyayı daha iyi bir yer haline getirme görevinde olan kahraman, cesur, yürekli ve ilham verici. Örnek markalar şunlardır: Nike, BMW, Duracell
- Kanunsuz: Otoriteyi sorgular ve kuralları çiğner; Asi, isyan eden ve devrimi arzulayan arketiptir. Örnek markalar şunları içerir: Virgin, Harley-Davidson, Diesel (kot pantolon)
- Kâşif: Seyahat, risk, keşif ve yeni deneyimlerin heyecanından ilham alır. Örnek markalar şunları içerir: Jeep, Red Bull, REI
- Yaratıcı: Hayal gücüne dayalı, yaratıcı ve kalıcı anlam ve değer içeren şeyler inşa etme güdüsünü ifade eder. Örnek markalar şunları içerir: Lego, Crayola, Adobe
- Hükümdar: Kaostan düzen yaratır, hükümdar genellikle kontrol eder ve serttir, ancak sorumlu ve organize olur. Örnek markalar şunları içerir: Mercedes-Benz, Microsoft, British Airways
- Sihirbaz: Özel bir şey yaratmak ve hayalleri gerçeğe dönüştürmek isteyen sihirbaz, vizyoner ve ruhani olarak görülüyor. Örnek markalar şunları içerir: Apple, Disney, Absolut
- Sevgili: Samimi anlar yaratır, aşk, tutku, romantizm ve bağlılığa ilham verir. Örnek markalar şunları içerir: Victoria’s Secret, Chanel, Haagen Dazs
- Bakıcı: Başkalarını korur ve onlarla ilgilenir, şefkatlidir, besleyicidir ve cömerttir. Örnek markalar şunları içerir: Johnson & Johnson, Campbell’s Soup, UNICEF
- Soytarı: Mizah, eğlence, saygısızlık yoluyla dünyaya neşe getirir ve genellikle yaramazlık yapmayı sever. Örnek markalar şunları içerir: Old Spice, Ben & Jerry’s, M & Ms
- Bilge: Dünyanın daha derin kavrayış ve bilgelik kazanmasına yardımcı olmaya kararlı olan Sage, düşünceli bir akıl hocası veya danışman olarak hizmet eder. Örnek markalar şunları içerir: Google, PBS, Philips
Marka Arketipi Nasıl Kullanılır?
Bir markanın rakiplerinden sıyrılmasına ve sektöründe benzersiz bir konum yaratmasına yardımcı olmak için, temel DNA’sını korurken kişiliğini ifade eden bir dizi özellik ve inanç tanımlaması gerekir.
Bu nitelikler ve inançlar bir kez oluşturulduktan sonra şirketler, farklı geçmişlerden gelen ve sayısız rolle çalışan çalışanlarının markanın tanımlanmış özelliklerini ve değerlerini benzersiz bir şekilde yorumladığını görebilir.
Marka yönetimi ve iletişim denildiğinde Türkiye’nin en yetkin ve tek uluslararası marka ajansı olan B4Mind Marka Danışmanlığı’na güvenebilirsiniz!
Siz de pandemi sonrası yeni dijital dünyada, bilimsel marka yönetim stratejilerini işletmenize uygulamak ve rekabet avantajı kazanmak istemez misiniz?
Bize info@b4mind.com adresinde merhaba diyebilir ve B4Mind.com üzerinden hakkımızda daha detaylı bilgilere erişebilirsiniz!
Kaynakça:
https://iconicfox.com.au/brand-archetypes/
https://brandsbyovo.com/expertise/brand-archetypes
https://landor.com/archetypes-in-branding-how-to-build-a-consistent-archetype-based-brand-strategy
